Stowarzyszenie Klub Turystyczny Elektryków STYKI
Wydział Elektryczny Politechniki Warszawskiej

Cykl Wyjazdów „RadioStyki”

Wyjazdy z tego cyklu organizowane od prawie 6 lat. Ich tematem przewodnim jest oglądanie miejsc zazwyczaj niedostępnych dla zwykłych śmiertelników – radiostacji, ośrodków nadawczych i obiektów elektroenergetycznych. Prąd elektryczny i radio są w naszym otoczeniu tak wszechobecne, jak wszechobecne były do ostatniej ćwierci dziewiętnastego wieku – krzesiwo i hubka. Krzesiwo i hubka zaniknęły stopniowo – po upowszechnieniu się szwedzkich zapałek. Prąd i radio służą nam od ponad stu lat i jakoś nie widać niczego, czym można by je zastąpić. I radiotechnika i elektrotechnika zmieniają się bardzo szybko. Starsze rodzaje radiostacji i elementy systemów elektroenergetycznych znikają z naszego otoczenia niepostrzeżenie. Stają się zabytkami. A były swojego czasu dla nas tak samo ważne i nowoczesne jak, nie przymierzając, dymarki świętokrzyskie czy śluzy umożliwiające działanie Kanału Augustowskiego.

Dlatego właśnie warto poświęcić trochę czasu i uwagi i zabytkom radiokomunikacji
i współczesnym obiektom radiowym, no i elektroenergetycznym, które niedługo, również
niepostrzeżenie, staną się zabytkami.

Stąd właśnie pomysł cyklu wyjazdów turystyczno-krajoznawczych o wspólnej nazwie: RADIOSTYKI.

Autorem koncepcji kolejnych wyjazdów jest Stefan Różycki.

Samą nazwę RADIOSTYKI zawdzięczamy Łukaszowi Komorowskiemu.

1. RadioStyki 1 – Transatlantycka Centrala Radiotelegraficzna – Warszawa Babice,
16.11.2008. Oglądaliśmy pozostałości po zbudowanej w 1922 roku, największej
przedwojennej polskiej radiostacji, która służyła utrzymywaniu stałej łączności
telegraficznej z centralą systemu znajdującą się na Long Island koło Nowego Jorku.
Antena nadawcza miała długość 4,5 kilometra a odbiorcza 17 kilometrów. Stacja
istniała do 1945 roku. Została zniszczona przez Niemców, a w PRL jej nie
odbudowano.

Fot. 1. Żelbetonowa Radiotelegraficznej budka wartownicza przedwojennej Transatlantyckiej Centrali

2. RadioStyki 2 – Muzeum Motoryzacji w Otrębusach, teren po byłej jednostce
rakietowej z pozostałościami budowli technicznych, radiostacja Warszawa Raszyn -
8-10.05.2009 r. Obejrzeliśmy eksponaty w znakomitym Muzeum Motoryzacji
w podwarszawskich Otrębusach, po czym pojechaliśmy zabytkowym autobusem
„Jelcz” na teren po byłej jednostce rakietowej w m. Rusiec koło Nadarzyna, gdzie
spaliśmy w namiotach. Rano, po odpaleniu pierwszej i jedynej rakiety z terenu,
i w historii tej jednostki (oczywiście modelu), wyruszyliśmy do Radiowego Ośrodka
Nadawczego „Warszawa Raszyn”, który zwiedziliśmy.

Fot. 2. Maszt radiostacji Warszawa Raszyn o wysokości 335 metrów

3. RadioStyki 3 – Stacja Krótkofalowa „Leszczynka”, 19-20.02.2011 r. Obejrzeliśmy,
po zimowej, pieszej wędrówce z Nadarzyna, jedną z największych w Polsce, a już
nieczynnych radiostacji krótkofalowych Warszawa Leszczynka.

Fot. 3. Konstrukcja ścianowej anteny krótkofalowej radiostacji Warszawa Leszczynka

4. RadioStyki 4 – Długofalowa Radiostacja Polskiego Radia „Solec Kujawski”, 04-
05.06.2011 r. Długofalowa radiostacja „Solec Kujawski”, skąd nadawane są audycje
Programu I Polskiego Radia znajduje się w sercu Puszczy Bydgosko-Toruńskiej.
Radiostacja zastąpiła nieistniejącą radiostację w Konstantynowie, która została
zniszczona na skutek katastrofy budowlanej w 1991 roku.

Fot. 4. Linia zasilająca maszty radiostacji Polskiego Radia w Solcu Kujawskim

5. RadioStyki 5 – okolice Elektrowni Jądrowej Żarnowiec, 13-15.08.2011 r. Założeniem
było obejrzenie terenu budowy elektrowni jądrowej w Żarnowcu. Wejść na teren się
nie udało, ale za to byliśmy nad morzem, zobaczyliśmy jak wyglądają instalacje do
poszukiwania gazu łupkowego, a 15 sierpnia widzieliśmy uroczystą zmianę warty
i uroczystości na Skwerze Kościuszki w Gdyni. Zwiedziliśmy także „Dar Pomorza”
i obejrzeliśmy, tylko z brzegu, niszczyciel ORP „Błyskawica”.

Fot. 5. ORP „Błyskawica”. Okręt odznaczony Krzyżem Virtuti Militari za swoje osiągnięcia podczas II Wojny Światowej.

6. RadioStyki 6 – Radiowo-Telewizyjne Centrum Nadawcze „Święty Krzyż”,
usytuowane, jak sama jego nazwa wskazuje na Świętym Krzyżu. 21- 23.03.2014 roku.
Całość trasy rajdu to: Nowa Słupia – Święta Katarzyna – Bodzentyn – Lasy
Siekierzyńskie i uroczysko Wykus – Wąchock. Do Centrum Nadawczego nie udało
się wejść, ale wieżę z ogromną ilością anten można było obejrzeć z bliska i posłuchać
opowieści o przeznaczeniu i zasadach działania poszczególnych systemów
nadawczych. W Świętej Katarzynie spławiliśmy Marzannę z liści, patyczków i żółtego
jaskra uczynioną.

Fot. 6. Radiowo-Telewizyjne Centrum Nadawcze „Święty Krzyż”

7. RadioStyki 7. 20–22.06.2014 r., Radiowo-Telewizyjne Centrum Nadawcze „Sucha
Góra”, na pogórzu, koło Krosna. Mogliśmy wejść na wysoką na 120 metrów wieżę,
która jest konstrukcją nośną wielu systemów antenowych, wejść do sali nadajników
telewizyjnych i ultrakrótkofalowych, a także zajrzeć do salki, w której zgromadzono
rozmaite zabytki – od odbiornika kryształkowego „Detefon” poczynając. A impreza
była połączona ze zwiedzaniem zamku Kamieniec koło Odrzykonia, największego
drewnianego kościoła w Polsce w miejscowości Haczów, wizytą w Krośnie, no
i zabawami świętojańskimi w naszych Polanach Surowicznych oraz puszczaniem
wianków w Wisłoku.

Fot. 7. Radiowo-Telewizyjne Centrum Nadawcze „Sucha Góra”

RadioStyki nie do końca regularne.

Nie do końca regularne, bo ich zasadniczym tematem nie były stacje radiowe a obiekty elektroenergetyczne.

1. Rajd Nocny I Roku Wydziału Elektrycznego w Górach Świętokrzyskich. 27-
28.11.2010 r. Nocleg na Stacji Elektroenergetycznej „Kielce” o napięciach
znamionowych 400, 220 i 110 kV. Uczestnicy mogli z bliska obejrzeć urządzenia
stacji od ograniczników przepięć, poprzez odłączniki, wyłączniki, przekładniki
napięciowe i prądowe oraz transformatory a także dyspozytornię. Dla osób
zawodowo nie związanych z elektroenergetyką przesyłową – unikalna możliwość.

Fot. 8. Uczestnicy Rajdu Nocnego I Roku Wydziału Elektrycznego przed transformatorem
400/220/110 kV.

2. Winniczki IV. 5–7.09.2014 r. Niejako „przy okazji” kolejnej wizyty
w małopolskich winnicach odwiedziliśmy Elektrownię Wodną „Rożnów”.
Byliśmy we wnętrzu tamy, widzieliśmy obracające się wały turbin Kaplana,
układy sterowania i zabezpieczeń i przyelektrownianą stację elektroenergetyczną.
Wysłuchaliśmy opowieści o historii elektrowni oraz usłyszeliśmy, krótki
z konieczności, wykład o zasadach sterowania jej pracą. Do zapory dopłynęliśmy
statkiem. A same „Winniczki” to doroczne wyjazdy do małych, małopolskich
winnic, a więc winniczek. Opowieści ich właścicieli o sposobach pielęgnowania
winorośli i wytwarzaniu wina są po prostu pasjonujące.

Fot. 8. Tama Elektrowni Wodnej „Rożnów”. Dopływamy do niej statkiem.